Bitloze western hoofdstellen

Welke bitloze hoofdstellen voor westernpaarden zijn er?

• Sidepull
• Klassieke hackamore of bosal
• Touwhalster

Hoe werken bitloze hoofdstellen?

Bitloze hoofdstellen worden steeds populairder bij westernruiters. Dit is onder andere omdat ze bekend staan om hun bijzonder zachte en paardvriendelijke inwerking. Wanneer een bitloze hoofdstel correct wordt gebruikt, kan het inderdaad fijner zijn, omdat de gevoelige paardenmond wordt ontzien. Bijvoorbeeld bij paarden met gebitsproblemen of jonge paarden die aan het wisselen zijn. Over het algemeen worden bitloze optomingen graag gebruikt bij het trainen van jonge paarden. Voor westernpaarden die nog beleerd worden, raden wij bijvoorbeeld een sidepull aan. Dankzij de ringetjes aan weerszijden waar de teugels aan vastzitten, kun je het paard goed links en rechts begrenzen.
Bij gevorderde paarden wordt echter de voorkeur gegeven aan een bosal. Met een bosal wordt eenhandig gereden, wat je ook wel neck reining noemt. Wanneer een bosal verkeerd wordt gebruikt, er te veel aan wordt getrokken of als hij niet past, kan dat ernstige schade veroorzaken omdat hij scherp op de neusrug inwerkt.
Voor bitloze optomingen moet de ruiter een bijzonder gebalanceerde, onafhankelijke zit hebben en een rustige, zacht inwerkende hand hebben. Daarom zijn dit soort optomingen maar in beperkte mate geschikt voor beginners.
Belangrijk: Voordat je een bitloze hoofdstel gebruikt, moet je je van tevoren echt laten informeren of het rijden zonder bit wel verzekerd wordt door je WA-verzekering of ongevallenverzekering. Dat is niet bij alle verzekeringen het geval!

Hoe stel je een bitloos westernhoofdstel af?

Voor bitloze hoofdstellen en optomingen gelden dezelfde richtlijnen als bij western hoofdstellen met bit: Een sidepull of bosal moet optimaal passen! Een bitloze optoming is maar zo scherp als de hand van de ruiter. Als een optoming verkeerd zit, kan dat aan de ene kant pijn doen bij het paard en aan de andere kant kan het vervelende schuurplekken of wondjes geven.
Een sidepull moet op exact dezelfde wijze worden aangemeten als een hoofdstel. Wanneer de sidepull te los zit, dan glijdt hij van de punten weg waar hij eigenlijk zou moeten inwerken. Dan zijn de hulpen onduidelijk en kan het zelfs gevaarlijk worden als je helemaal niet meer nauwkeurig op je paard kunt inwerken.

• Stel de bakstukken zo af dat de neusriem niet op de gevoelige luchtwegen drukt of te laag om de neus zit en deze afknelt.
• De bakstukken mogen bij het oppakken van de teugels niet in de ogen schuiven.
• De ringetjes aan weerszijden van de sidepull moeten bij het oppakken van de teugels netjes in het midden van blijven liggen.
• Er moeten twee vingers onder de neusriem passen.
• Tussen de zijringetjes en het jukbeen moeten 1 of 2 vingers afstand zitten.

Een bosal, ook wel klassieke hackamore genoemd, bestaat uit een zeer harde boog die meestal van rawhide (gevlochten runderleer) wordt gemaakt en die moet worden aangepast aan de vorm van de neus van het paard. De boog van de bosal moet op het dikste deel van de paardenneus, dus het neusbot, komen te liggen. De hoogte van de bosal kun je instellen met het kopstuk waar de bosal aan hangt en wat je kunt vergelijken met het kopstuk van een gewoon hoofdstel. De vorm van de bosal moet zo zijn ingesteld dat hij rondom nauw aansluit zonder te knellen. Over het algemeen is de bosal gemaakt van rawhide, waardoor hij gemakkelijk kan worden ingeduwd en verbogen. Westernruiters zijn soms weken aan het buigen om de bosal goed aan te passen aan het paard. Vraag een vakkundige fitter als je twijfelt of je paard de bosal goed past. Ten slotte is ook het aantal windingen van de mecate die aan de bosal wordt vastgeknoopt, bepalend voor de vorm en breedte van de bosal. De mecate moet minstens één en maximaal drie windingen hebben. Wanneer er meer dan drie windingen nodig zijn om de bosal goed te laten passen, dan is hij te groot. Er moeten twee vingers dwars tussen de kin van het paard en de laatste winding van de mecate passen.

Wat is een sidepull en hoe werkt hij?

Een sidepull lijkt qua opzet op een hoofdstel en wordt graag gebruikt bij het beleren van jonge paarden om het paard de zijdelingse teugelhulpen aan te leren. Vandaar de naam van de optoming. Een sidepull werkt in op de neus bij een directe teugelvoering. Er mag dan ook geen constant teugelcontact zijn. De focus ligt op duidelijke zijdelingse impulsen, wat belangrijk is bij het beleren van jonge paarden. Een sidepull is echter ook heel geschikt voor paarden met gebitsproblemen of als corrigerende optoming. Hoe breder het leren neusstuk, hoe zachter de inwerking.

Wat is een bosal?

Een bosal wordt tegenwoordig gebruikt voor gevorderde westernpaarden en wordt ook wel klassieke hackamore genoemd. Deze is net als bijna elke bitloze optoming alleen bestemd voor ervaren ruiters. De bosal is alleen geschikt voor eenhandige teugelvoering en het paard moet neck reining kennen, zodat het wijkt voor druk tegen de hals van de teugel.
De bosal is een ring van rawhide die door middel van een soort kopstuk om het hoofd van het paard wordt "gehangen". De zogenaamde mecate, een touwteugel van paardenhaar of nylon, wordt onder de kin van het paard aan de bosal vastgeknoopt.
Het is belangrijk dat de bosal goed past, omdat hij relatief inflexibel is. Vakkundige fitters zijn meerdere dagen tot weken bezig met het buigen van de bosal om hem passend maken aan het hoofd van het paard. De bosal werkt in op de neusrug en kin wanneer de teugels tegen de hals worden gelegd.