Huidverzorging van het paard

Wist je dat de huid van een paard tot 10 vierkante meter groot kan zijn? Net als bij de mens is de huid veruit het grootste orgaan. De huid vangt de prikkels van de externe omgeving op, beschermt het lichaam tegen schadelijke stoffen en kan deze ook weer van binnenuit afvoeren. Bovendien is het waarschijnlijk het belangrijkste zintuig dat alle levende wezens hebben. Uitgebreide informatie over de structuur en de functies van de huid en waar er moet op gelet worden bij de rubriek verzorging van de huid.

De huid van het paard en zijn functies

Om de algemene gezondheid van een paard te beoordelen, valt de eerste blik van professionals zoals dierenartsen of paardenfokkers vaak op de vacht en de hoeven. De toestand van de huid, de vacht en o.a. de hoeven, kan een aanwijzing voor een organische ziekte zijn. Een doffe vacht, een schilferige huid of pukkels moeten daarom altijd als een waarschuwingssignaal worden beschouwd en door een dierenarts worden behandeld.

Huidverzorging basics voor het paard – hoe ziet de verzorgingsroutine eruit?

Huidverzorging voor paarden moet in principe passief gebeuren. Terwijl mensen na het douchen graag crème aanbrengen om de huid te hydrateren, is preventieve verzorging bij paarden meestal niet nodig. Enerzijds wordt de huid optimaal beschermd door de dichte vacht van het paard, anderzijds heeft de huid een beschermende zuurmantel, die wordt gevormd door de hoorncellen en de talg- en zweetklieren. Deze licht vettige beschermlaag voorkomt dat de huid uitdroogt en weert ook op betrouwbare wijze bacteriën, virussen, schimmels en parasieten. En zelfs situaties die er voor ons mensen niet uitzien als huidverzorging zijn een belangrijk onderdeel van het behoud van de functie van huid en vacht, zoals wrijven, rollen of zelfs het wederzijds knabbelen van paarden in een gemeenschap. Zo zorgt een extra „beschermlaag“ van modder en stof die het paard in de zomer beschermt tegen insectenbeten.

Wat moet je in gedachten houden bij de dagelijkse verzorging van je paard?

• Vermijd zoveel mogelijk het gebruik van verzorgingssprays (bv. vachtglanssprays), aangezien deze de natuurlijke pH-waarde van de huid op lange termijn uit balans brengen en de beschermende zuurmantel op lange termijn beschadigen. In het geval van paarden die niet gevoelig zijn, is er natuurlijk geen reden waarom zij niet zouden kunnen worden gebruikt bij speciale gelegenheden, zoals bijvoorbeeld een wedstrijd.
• Dagelijkse verzorging van de vacht en manen met borstels is meestal voldoende. Gebruik de tijd om de huid te onderzoeken op verwondingen, roos, roodheid of pukkels. Op die manier kunnen ziekten snel worden opgespoord en doeltreffend worden behandeld.
• Om de bloedcirculatie in de huid te bevorderen, kunnen er elementen van paardenmassage opgenomen worden in de dagelijkse verzorgingsroutine. De gemakkelijkste manier om dit te doen is met een massageborstel.

• Als algemene regel geldt: borstel niet te veel, maar ook niet te weinig. Overmatig borstelen van de vacht kan de natuurlijke vettige laag op de huid vernietigen, net als te vaak wassen. Indien het paard daarentegen vóór het rijden niet grondig wordt geborsteld, vooral in het zadelgebied, kan dit leiden tot druk- en schuurplekken
• Elk paard moet zijn eigen verzorgingsset en rijaccessoires hebben. Vooral in het geval van bacteriële of parasitaire huidziekten kan overdracht via gedeelde accessoires zeer snel optreden
• Kies verzorgings- en huidverzorgingsproducten op basis van het huidtype van je paard. Net als bij ons mensen, zijn er paarden die een droge of vette huid hebben of extreem gevoelig zijn voor geurstoffen, kleurstoffen en conserveringsmiddelen

• Laat het paard, paard zijn: zoals we reeds hebben geleerd, zijn paarden in staat om zelf voor hun huid te zorgen. Dit omvat bijvoorbeeld rollen in modder of op zandgrond. Vooral in de zomer biedt deze laag vuil op de paddock een ideale bescherming tegen insectenbeten. Vóór het rijden moet het paard echter grondig worden schoongemaakt om druk- en schaafplekken te voorkomen.

Huidproblemen bij paarden – hoe ontstaat deze en wat kan er gedaan worden?

Ten eerste is het belangrijk om de symptomen van een huidziekte bij het paard in een vroeg stadium te herkennen en de problemen te definiëren om een passende behandeling toe te passen. Daarom moet de huid tijdens de dagelijkse verzorgingsroutine worden gecontroleerd op letsels, schilfers, schuurplekken, pukkels, enz.

De oorzaken van huidproblemen bij paarden zijn uiteenlopend:

• Infecties door ziekteverwekkers (bacteriën, virussen, schimmels)
• Parasietenplaag (luizen, mijten, haarluizen)
• Tekort aan voedingsstoffen als gevolg van onvoldoende voeding
• Stalomstandigheden (vochtige vloeren, verwarmde stallen, ontoereikende stalhygiëne, enz.)
• Organische basisziektes
• Seizoensgebonden verschijnselen (zomereczeem (SME), problemen bij de rui)
• Overbelasting door mechanische prikkels (verwondingen, schuren) of stoffen
• Allergieën (SME, contactallergieën, verbranding door de zon)
• Tumoren (sarcoïde bij paarden)

Kleine huidproblemen zoals schuurplekken, droge en gebarsten huid of huidirritaties kunnen meestal zonder medisch advies met geschikte verzorgingsproducten worden behandeld. In dergelijke gevallen is het raadzaam te vertrouwen op bestanddelen die zich bewezen hebben bij de verzorging van de paardenhuid, zoals zink, calendula, aloë vera, panthenol, melkvet, theeboomolie of bijenwas.

De verzorgingsroutine voor paarden die huidproblemen hebben of lijden aan chronische huidziekten verschilt sterk van de eerder passieve verzorging voor paarden met een gezonde huidconditie. In het geval van chronische of terugkerende ziekten zoals zomereczeem spelen de behandeling van de symptomen in de vorm van passende verzorgingsproducten een belangrijke rol. Zo ook de aanpassingen van het voer en een optimale voorziening van belangrijke voedingsstoffen én veranderingen op stal.

Lees hier meer over in advies en informatie over zomereczeem.