Gezonde voeding voor honden: de basics voor het voeren van honden
Je bent wat je eet en dat geldt ook voor honden. Een evenwichtige voeding die alle behoeften afdekt is ook voor honden van belang. Wat de hond eet, bepaalt voor een groot deel zijn gezondheid en beweeglijkheid. De gezondheid van de hond is altijd een samenspel van voeding, rust en beweging. Elke hond heeft een individueel voerschema nodig, omdat het spijsverteringsstelsel van de hond soms zeer gevoelig kan reageren en er zelfs een intolerantie kan ontstaan. Met de volgende basisregels en tips voor het voeren van honden en hoe je de spijsvertering van je hond kunt ondersteunen, ben je al goed op weg naar een op de hond afgestemd voerregime.
Basisprincipes voor het voeren van honden
Honden zijn gewoontedieren waarbij sommige op stress met een gevoelige spijsvertering reageren. De stress kan uiteenlopende oorzaken hebben, bijvoorbeeld externe omstandigheden of door een onjuiste voeding. Als hondeneigenaar moet je daarom goed kijken naar de ingrediënten, de hoeveelheid voer en de voertijden die wederom op de uitlaatronde moeten worden afgestemd. Met de volgende basisregels voor hondenvoeding zit je definitief al goed en zorg je voor een gezonde voeding voor je hond:
1. Voeding zoals de wolven:
Of het nu gaat om droogvoer, natvoer, zelf bereid hondenvoer of BARF: het vleesaandeel in hondenvoer moet minimaal 70 % bedragen. Met name bij droog- en natvoer moet je op een dienovereenkomstige vleesbasis letten.
2. Water, water en nog eens water!
De hond moet ten alle tijden de beschikking hebben over vers drinkwater. Je moet vooral bij droogvoer, kauwartikelen en kauwspeelgoed altijd voldoende vers water aanbieden. Een hond heeft doorgaans dagelijks 60 ml water per kilogram lichaamsgewicht nodig. Bij inspanning en hitte is dat natuurlijk meer.
3. De juiste hoeveelheid voer:
Een slanke, sportieve hond is een gezonde hond. Om ervoor te zorgen dat de hond geen overgewicht krijgt, is het voldoende om voor 2,5 % van het lichaamsgewicht in gram per dag te kiezen. Bij zieke en sportief actieve honden kan dat tot wel 5 % zijn.
4. Het gewoontedier hond wil een vaste voerroutine:
Om schooien en psychische stress te voorkomen en ten behoeve van de spijsvertering zijn vaste voedertijden voor de hond raadzaam, bijvoorbeeld ’s middags of na de ochtendwandeling.
Hoe groter de hond wordt resp. is en hoe groter de vereiste voerhoeveelheid, des te kleiner en vaker moeten de porties uitvallen. Zo wordt een maagtorsie door een overvolle maag voorkomen. Ook kleine honden met een hoge voederconversie moeten meerdere keren per dag worden gevoerd.
Ook een vaste routine met weinig afwisseling hoort bij een voerschema. De darmflora wordt overbelast als je tussen droog- en natvoer of verschillende fabrikanten wisselt. Als je van voer wilt veranderen, moet de overgang langzaam gaan.
5. Stilte voor de storm:
Voordat er weer actie op het programma staat, moet de hond na het eten minimaal een uur rusten. Met een volle maag loopt hij niet lekker, maar hierdoor kan ook een maagtorsie worden veroorzaakt. Om deze reden kun je je hond beter na de wandeling voeren.
Zinvolle aanvulling: extra voer
Niet in alle gevallen bevat het basisvoer voldoende vitamines en mineralen, vooral als de hond in bepaalde situaties meer behoefte aan bepaalde stoffen heeft. Aanvullend diervoeder vormt dan een zinvolle aanvulling op het basisvoer. Tot dergelijke toevoegingen behoren onder andere olie, zaden, pitten, noten en andere aanvullingen. Het is van belang dat deze alleen bij een verhoogde behoefte of een tekort worden gebruikt, omdat ze bij een overdosering namelijk schadelijk zijn. Als de hond een specifiek tekort heeft, blijkt dat zowel uit zijn gedrag (onrust, spanning) alsook uit lichamelijke veranderingen (doffe vacht, pijnlijke gewrichten). In elk geval moet vooraf de dierenarts worden geraadpleegd.
Aanvullingen op het basisvoer kunnen in de vorm van tabletten, poeder, pasta of olie aan het hoofdvoer worden toegevoegd.
Zoals bij alle klachten en opvallende gedragingen die van de normale situatie afwijken, moet een dierenarts worden geraadpleegd. Ook mag aanvullend voer niet willekeurig worden gegeven. Voordat je het aanbiedt, moet de noodzaak en het nut met de behandelend dierenarts worden besproken.
Aanvullend voer voor honden met artrose
Een van de meest voorkomende beperkingen bij honden betreft het bewegingsapparaat, en dan willen wij in dit verband vooral artrose noemen. Voor meer beweeglijkheid van de gewrichten is glucosamine en chondroïtine vereist. Calcium versterkt de botten en omega-vetzuren ondersteunen de vorming van kraakbeen. Deze ingrediënten kunnen via aanvullend voer gericht aan de hond worden gegeven. Voor honden met artrose en andere gewrichtsaandoeningen zijn algen, MSM, groenlipmossel, maar ook visolie, wilgenbast en duivelsklauw geschikt – dat zijn slechts enkele belangrijke leveranciers van voedingsstoffen waarmee je de gewrichten van je hond kunt ondersteunen.
Onze tip: Om de gewrichtsfuncties van de hond te behouden en zijn soepelheid te ondersteunen, raden wij het gewrichtspoeder Vitality voor honden van sugar dog aan. Met algenkalk, MSM, duivelsklauw, glucosamine, groenlipmosselpoeder, chondroïtinesulfaat en narduszaadolie bevat het alles wat de pijn bij chronische ontstekingen kan verminderen.
Een andere tip voor honden met pijnlijke gewrichten: zolang ontstekingen niet acuut zijn, kan voor de pijnverlichting eveneens warmte worden gebruikt. Welke therapiemogelijkheden er in dit geval voor honden zijn, kun je in de „leidraad voor therapeutische maatregelen voor honden“ nalezen.
Aanvullend voer voor honden met maagproblemen
Ook maagproblemen komen bij honden vaak voor. Tot de symptomen behoren diarree en braken in combinatie met onrust. Er zijn verschillende oorzaken voor maagproblemen bij honden: naast algemene stress heeft ook de voeding een grote invloed. Het voer mag niet te koud en ook niet te vet zijn. Houd ook altijd rekening met de basisprincipes voor het voeren van honden waarmee je al heel veel voor een gezonde maag van je hond kunt doen. In acute gevallen mag de hond de eerste 24 uur niet eten en daarna indien mogelijk met een mild dieet in de vorm van wortelen, gekookte rijst en hüttenkäse worden gevoerd.
Voor een gezond spijsverteringsstelsel is niet alleen een evenwichtige voeding met veel vitamines en mineralen en een hoog vleesgehalte van belang. Ook lange wandelingen kunnen tegen maagproblemen helpen. Om de wandeling voor hond en baasje ontspannen en veilig te houden, hebben wij hiervoor tips in onze uitlaatgids samengevat.
Met aanvullend voer kan de maagflora van de hond op een zinvolle manier worden ondersteund. De melkzuurbacteriën in het aanvullende voer kunnen ziektekiemen in het darmslijmvlies die diarree veroorzaken verminderen resp. tegengaan dat de ziektekiemen zich aan het slijmvlies hechten.
Onze tip: Het maag-darm-poeder Balance voor honden van sugar dog bevat naast melkzuurbacteriën ook druivensuiker die een mineraalverlies compenseert en de doorbloeding versterkt.
Gezonde oliën voor honden
Een andere zinvolle aanvulling in het voerschema van een hond kunnen oliën zijn. Het zijn uitstekende energieleveranciers die niet alleen zelf talloze vitamines leveren, maar ook bij de opname van in vet oplosbare vitamines helpen (wat bij het geven van fruit belangrijk is). De onverzadigde vetzuren die een koudgeperste olie levert, kunnen niet door de hond zelf worden aangemaakt. Daarom moeten deze door een gerichte toevoeging van olie aan het dieet worden aangevuld. Vooral bij huid- en vachtproblemen, maar ook bij stofwisselingsziekten kun je ervan uitgaan dat de hond te weinig verzadigde vetzuren binnenkrijgt, Oliën kunnen in de aanbevolen hoeveelheid gewoon door het normale voer worden gemengd.
Welke olie is goed voor honden?
- Zalmolie is rijk aan omega-3, -6 en -9 vetzuren die belangrijk zijn voor huid en vacht, het cardiovasculaire systeem en het immuunsysteem, de hersenactiviteit en gewrichten.
- Hennepolie is niet alleen rijk aan omega-3, en -6 vetzuren en vitamines, maar levert ook antioxidanten. Deze werken ontstekingsremmend bij chronische aandoeningen en zijn belangrijk voor het immuunsysteem en zenuwstelsel evenals verschillende stofwisselingsfuncties. Hennepolie voor honden bevat geen THC (bedwelmende werking) en is daarom onbedenkelijk voor de hond.
- Zwarte komijnolie, rijk aan omega-6 en -9 vetzuren, is een geweldige tip tegen vlooien en teken, zowel bij extern als intern gebruik. Als bijvoeding ondersteunt zwarte komijnolie het immuunsysteem van de hond, werkt ontstekingsremmend en helpt de hond aan een glanzende vacht en minder jeuk. Niet gebruiken bij drachtige teven of honden met leverproblemen!
- Teunisbloemolie bevat veel linoleenzuur, omega-6 en vitamine E. Hiermee kan teunisbloemolie een positief effect hebben op de vacht en huid, tijdens de rui en bij eczeem.
- Lijnolie levert een heleboel energie en onverzadigde vetzuren die de opname van in vet oplosbare vitamines uit fruit en groenten verbeteren. Daarnaast ondersteunt lijnolie de hond tijdens de rui, ondersteunt honden die moeilijk eten en in het algemeen de hersenfuncties en bloedvaten van de hond.
Kauwartikelen en snoepjes voor de hond: de gezonde snack voor tussendoor
Honden hebben een aangeboren kauwbehoefte die moet worden bevredigd. Hiervoor zijn kauwspeeltjes geschikt, zodat de hond niet aan meubels, schoenen en dergelijke gaat knabbelen. Met eetbare kauwartikelen kun je de hond met een rustig geweten bezighouden, zonder dat je bang hoeft te zijn dat er inslikbare plastic onderdelen in de slokdarm en het maag-darmstelsel terechtkomen.
Kauwartikelen voor de hond hebben nog een ander voordeel: het kauwen op botten en andere lekkernijen stimuleert de behendigheid van de hond, omdat hij het artikel met zijn poten moet vasthouden. De kaakspieren worden getraind en door het collageen in het vrijkomende speeksel wordt plaque van de tanden verwijdert. Net als kauwspeeltjes hebben kauwartikelen een positief effect op de mondhygiëne van de hond. Tot slot komt endorfine vrij waardoor stress wordt verminderd ten behoeve van een evenwichtige hond.
Van kauwen krijg je dorst! Je hond moet daarom altijd voldoende water ter beschikking hebben als je hem kauwartikelen geeft.
Kauwartikelen vormen geen vervanging voor voer. Zelfs als de hond lang hieraan kauwt, dekt een kauwartikel niet de voedingsstof- en energiebehoefte van de hond af. Ze zijn echter wel een zinvolle aanvulling in het dieet van de hond.
Als kauwartikelen voor de hond zijn de volgende natuurlijke producten geschikt:
- Van rundvlees: runderoren, bullenpezen en stukken hoofdhuid zijn zeer goed voor de tandreiniging. Runderlong is minder hard en geschikt voor kleine en oude honden. Honden zijn ook dol op gedroogde runderpens. Kauwartikelen van rundvlees zijn doorgaans rijk aan voedingsstoffen en vetarm.
- Van kalfsvlees: kauwartikelen van kalfsvlees zijn malser en licht verteerbaar en daarom voor puppy’s en gevoelige honden geschikt.
- Van lamsvlees: hoofdhuid van lam of kauwstangen van lamsvlees zijn geschikt voor gevoelige honden, honden met allergieën en senioren. Lam is makkelijk verteerbaar, caloriearm en hypoallergeen.
- Van varkensvlees: varkensoren worden graag door honden gegeten. Varkensvlees is echter erg energierijk. Houd hier dus rekening mee in het totale voerschema.
- Van gevogelte: gedroogde kippen- en eendenhalzen zijn rijk aan eiwit, maar wel vetarm. Het hoge calciumgehalte is bovendien voordelig voor de botten.
- Kauwstangen van harde kaas voor honden: harde kaas voor honden bevat waardevolle proteïnen en vitamines die voor de tandreiniging en een gezonde mondflora van belang zijn. Als calciumleverancier is de kaas bovendien goed voor de botopbouw.
Kauwartikelen moeten altijd bij de totale voerhoeveelheid worden opgeteld, zodat de hond op de lange termijn niet aankomt. Bijzonder grote artikelen kunnen over meerdere dagen worden verdeeld. Hoe vaak een hond een kauwartikel moet krijgen, is afhankelijk van het feit hoe goed hij het verdraagt en of hij hierdoor aankomt. Als hij er goed tegen kan, kun je de hond meerdere keren per week tot dagelijks een kauwartikel geven.
Mag ik mijn hond botten geven?
Zolang het bot rauw is, mogen honden ook aan botten knabbelen. Gekookte botten zijn voor honden taboe! Door de hitte verandert namelijk de botstructuur waardoor de botten kunnen splinteren en bij de hond letsel in de keelholte, slokdarm en het maag-darmkanaal kan ontstaan. Ze zijn een zinvolle bezigheid en een energie- en calciumleverancier en trainen de kauw- en hoofdspieren. Te veel botten kunnen echter tot verstopping leiden.
Anders dan kauwartikelen zijn hondensnoepjes als snelle snack tussendoor of als hapklare beloning tijdens de training geschikt. Ook bij hondensnoepjes geldt: overdaad schaadt. De vastgestelde hoeveelheid voer die de hond dagelijks binnen mag krijgen, moet niet worden overschreden. Als richtwaarde kun je de 90/10-regel gebruiken: snoepjes mogen niet meer dan 10% van de energiebehoefte in het totale voerschema uitmaken. Wanneer je toch een keer wat meer geeft, zoals tijdens de clickertraining, moet het voerrantsoen worden verlaagd. Als het hoofdrantsoen echter wordt verlaagd, moet de mineraal- en vitamine-opname van de hond gewaarborgd zijn, bijvoorbeeld in de vorm van oliën.
Bekijk ook de ingrediënten met een kritisch oog om tandsteen te voorkomen.
Een absolute no-go bij hondensnoepjes zijn daarom:
- smaakversterkers
- suiker
- conserveermiddelen
- voor sommige honden zelfs graan (intolerantie)
Wie zijn hond tijdens de training (agility, clickertraining) met snoepjes wil belonen, kan hiervoor zijn snacktasje met zachtere, makkelijker te kauwen hondensnoepjes vullen. De kunnen snel worden gegeten, waardoor het trainingseffect behouden blijft. In een trainingssituatie zijn bovendien leverworst of zalmcrème uit een tube een beproefde beloning. Hiermee kan de beloning snel, netjes en doseerbaar worden aangeboden. Een ander groot voordeel geldt voor nerveuze, druk hijgende honden: zij kunnen zich niet verslikken in de beloning uit de tube, terwijl dat bij een snoepje wel kan gebeuren.
Wat kan ik mijn hond als snack geven?
Voor een gezonde snack tussendoor kun je de hond ook aan fruit en rauwkost laten wennen. Een stuk komkommer, een wortel, een appel of een peer kunnen een zinvolle en tegelijkertijd nuttige resp. caloriearme kauwsnack voor de hond zijn. Houd er rekening mee dat de hond de vitamines alleen kan opnemen als hij ook olie binnenkrijgt, want anders worden deze weer uitgescheiden. Honden eten ook graag aardbeien en bananen, maar die zijn wel rijk aan fruitsuikers en bevatten dus meer calorieën. Fruit & groenten die geschikt zijn voor honden kunnen ook als tussendoortje met wat magere yoghurt of hüttenkäse worden gegeven.
Waar moet de voerbak staan? De juiste eetplek voor de hond
Wie zijn hond op de juiste manier wil voeren, moet ook nadenken over een geschikte plek om te eten. Net zoals dat ook voor een hondenbed geldt, moet de hond op een rustige, geurneutrale plek kunnen eten. Een plek waar hij zich veilig voelt en tegelijkertijd contact kan houden met de mensen in huis. Een hoek in de keuken naast de vuilnisemmer is dus ongeschikt.
De hond heeft ook twee bakken nodig: een voerbak en een drinkbak. Terwijl de hond altijd de beschikking moet hebben over vers drinkwater, moeten voerresten in de voerbak uiterlijk na een half uur worden verwijderd. Dat heeft enerzijds hygiënische redenen, anderzijds leert de hond hierdoor beter dat hij alles moet opeten.
De juiste voerbak is afgestemd op de grootte van de hond. Om ervoor te zorgen dat de hond in alle rust kan eten en niet met zijn bak rondschuift, beschikt de voerbak idealiter over een slipvaste onderkant en is zwaar genoeg, zodat hij niet kan worden verplaatst. Hiervoor zijn bijvoorbeeld bakken van porselein geschikt. Wie het zekere voor het onzekere wil nemen en wil voorkomen dat de bakken verschuiven, kan het beste kiezen voor een slipvaste bakonderlegger.
Voor sommige honden kan een verhoogde voerbak nodig zijn die met behulp van een standaard of een tafeltje op de hoogte van het boeggewricht wordt geplaatst. Dat geldt vooral voor honden met megaoesophagus. Bij deze honden is de slokdarm wijder dan normaal, zodat het voer niet in de maag loopt resp. hier blijft. Door een verhoogde eethouding help je de hond om het voer in de maag te houden. Ook bij honden met gewrichtsproblemen kan een verhoogde voerbak helpen om de gewrichten te ontzien, omdat ze de voorpoten niet hoeven te buigen en deze dus niet belasten. Als de hond echter geen van deze problemen heeft, komt het eten uit een voerbak op de grond overeen met het natuurlijke eetgedrag van wolven. Een verhoogde voerbak is alleen in uitzonderlijke gevallen vereist.
Als de bakken leeg zijn en ogenschijnlijk helemaal schoongelikt, moeten ze toch af en toe met heet water worden uitgewassen.
Wat kan ik mijn hond onderweg geven? Vooral in de warme maanden maken mensen graag lange wandelingen of trektochten met hun hond. Of brengen met mooi weer een bezoek aan een biergarten of een restaurant. Ook dan moet de hond onderweg goed worden verzorgd en heeft water nodig. Vooral bij hoge temperaturen bestaat het risico op uitdroging of oververhitting van de hond of op een maagtorsie die kan ontstaan als de hond te veel water in een keer drinkt.
Voor grote honden is daarom een opvouwbare hondenbak van silicone handig die met water zonder prik uit een drinkfles kan worden gevuld. Vouwbare hondenbakken zijn er met een inhoud van een liter. Ze kunnen snel worden opgevouwen en ruimtebesparend in de tas worden opgeborgen. Voor kleine tot middelgrote honden is ook de 2-in-1-oplossing geschikt: een reisdrinkfles met geïntegreerde bak. Met een druk op de knoop loopt water in de bak en kan op dezelfde manier ook terug in de fles worden gedaan. Zo wordt er geen water verspild en de drinkfles neemt geen waardevolle plek in de bagage in.
Moet de hond voor de wandeling worden gevoerd?
Dat kun je beter niet doen, want tussen eten en wandeling resp. ravotten moet minimaal één uur zitten waarin de hond zijn eten moet kunnen verteren. Zo voorkom je dat de hond op grond van een volle maag een maagtorsie krijgt.